Dijital Liderlik
New Hampshire Üniversitesi Peter T. Paul College of Business and Economics Öğretim Üyesi Dr. Valentini Kalargyrou ve Nevada Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Robert Bob Woods, 2009 yılında yayınladıkları makalede, “Liderlerin davranış ve hareketlerinin, diğer kişilerin hareketlerinin kendilerini etkilediğinden daha fazla, başkalarını etkilediğini kişiler” olarak tanımlamakta ve liderliğin bir kişinin gruptaki diğer kişilerin motivasyonunu veya yeterliliklerini değiştirdiğinde, gerçekleştiğini belirtmişlerdir. (1)
Aynı makalede, liderlerin eğer teknolojik değişimleri benimserlerse ve bunları yönetsel iletişimde, paylaşımda ve eğitim ortamlarının entegrasyonuna hazır olurlarsa, teknoloji liderlik becerilerini geliştirebildiği fikrini ortaya atmışlardır.
Liderlik, bir çok yönetim bilimci tarafından, farklı şekillerde tanımlanmıştır. Liderliğin en önemli özelliğinin, doğru olduğuna düşünülen bir işin, fikrin veya vizyonun, kurumda diğer bireylerle veya ekiplerle paylaşılması olduğu ve harekete geçirmeği sağlamak olduğu konusunda ortak görüşler vardır. (2) (3) (4)
Günümüzde teknoloji öylesine bir boyuta gelmiştir ki, geçmiş dönemde haftalarca süren, bütçe, planlama, iş takibi, üretim hattının dengelenmesi, satın alma, satış süreçleri veya personel hareketleri gibi çalışmaları, artık dakikalar içinde gerçekleştirmek, sağlama yapmak, revize etmek, sonuçları değerlendirmek mümkündür.
O takdirde, kurum liderlerinin, takım yöneticilerinin veya stratejistlerin, işleri ve entelektüel sermayeyi yönetebilmeleri için teknolojiyi kullanmaları kaçınılmazdır. Hem donanım (Bilgisayar, tablet, cep telefonu, uzaktan erişim, arttırılmış gerçeklik, RFID… gibi), hem de yazılım (MRP, ERP, CRM, yapay zeka…gibi) konularında son teknolojiye entegre olmak, liderliğin vazgeçilmez unsurları olmuştur. Henüz bu unsurları yönetimde, üretimde, satışta, pazarlamada, tedarikte, iç veya dış müşteri yönetiminde kullanmayan liderlerin, liderlik beceri, yetenekleri, öngörüleri, etkinlikleri, karar verme kriterterleri de yetersiz kalacaktır.
Liderlerin teknolojiyi kullanmaları, bizzat bu programlara giriş yapmaları veya tablolar oluşturmaları olarak düşünülmemelidir. Ancak bu teknolojiye aşina olmaları, diledikleri anda her noktaya kolayca temas edebilmeleri veya gerektiğinde operasyonel fonksiyonlarda aktif rol oynamaları gerekmektedir.
Teknolojinin kurumsal sisteme ve yönetim sürecine entegrasyonu, geleneksel liderlik kuramını “Dijital liderlik” olarak değiştirmektedir.
Sadece ülkemizde değil, dünyanın her yerinde, “Dijital liderler” genellikle kısıtlı zaman ve kaynaklarla, değişen küresel standartlara etkin bir şekilde ulaşmaya ihtiyacı ile “Dijital kültür” oluşturmaya çalışmaktadırlar.
Dijital kültür, kurumlarda teknolojiyi kullanmayı sadece hız veya daha etkin sonuçlar için değil, aynı zamanda sürekli değişime uyum sağlamak, geleceği düşünmek, net bir vizyon anlayışına ve güçlü iletişim becerilerine sahip olmak, çalışanlara ve paydaşlara dürüstlük ve güven duygusu vermek, kurumsal motivasyonu artırmak olarak düşünülmelidir. Gelecek odaklı işletmeler, “Dijital kültürü” oluşturacak “Dijital liderler” yetiştirmeye odaklanmışlardır.
Dijital teknoloji, toplumu ve iş yapış biçimini önemli ölçüde değiştirmiştir. Yapay zeka, sıradan görevlerin temel otomasyonu ile başladı, günümüzde yazılım geliştirme de dahil olmak üzere bir çok işi kolaylaştırmıştır. Günümüzde robotlar ileri performans gösterek, insanların yaptıkları işleri daha hızlı, daha az hata ile ve hiç ara vermeksizin çalışarak gerçekleştirmektedirler. Sanal gerçeklik, çalışma şeklimizi ve daha spesifik olarak çalıştığımız yeri değiştirmiştir. Bilgi tabanlı iş gücünün çoğunluğu, ofislere uzaktan bağlanmaktadır ve artık sanal ofisler söz konusudur.
Dijital teknoloji, bugün endüstride ve günlük yaşamda değişimin katlanarak artmasını sağlamaktadır. Yıkım, yenilik, dönüşüm, değişim ve rekabet, bugün içinde bulunduğumuz çağı tanımlayan sözcüklerdir. Yani, durdurulamaz bir dijital dönüşüm sürmektedir ve bu dönüşüm niteliği daha da artacaktır.
Eğer liderler, bu değişimin farkında değillerse ve dijital teknolojiden uzak duruyorlarsa, muhtemelen bu değişikliklere nasıl yanıt vereceklerini de bilemiyorlardır.
Rekabete karşılık vermek için veya ayakta kalabilmek için, yeni becerilere sahip olmanın önemi tartışılmaz. Hem dijital teknolojiyi kullanmak, hem de güvende olmak için, öğrenmek, yeni becerilere adapte olmak, uyum sağlamak ve değişmek, liderlerin yeni eğilimleridir.
İngiliz biyolog ve doğa tarihçisi Charles Darwin’in (1809-1882) “Doğal Seleksiyon” teorisi, değişen ortama en az uyan en zayıf bireylerin sistem dışına itilmesi anlamına gelir. İnsan evrimimiz yavaş yavaş, milyonlarca yıl içinde, dünyanın iklimine ve gıda arzına gerektiği gibi adapte olmuştur.
Dijital okyanusta ise, dalgalar çok daha hızlı ve daha sık gelmektedir. Bu dalgalara bazen kasırga ve yağmur eşlik etmektedir. Dijital Liderlik, en uygun olanın hayatta kalması oyunudur. Uymayanın sistemin dışında kalması kaçınılmaz olacaktır.
Dijital liderlerin, bu değişim hızından daha hızlı gelişmeleri gerekmektedir.
Kaynakça
- Kalargyrou, V., & Woods, R. (2009). What makes a college administrator an effective leader?
An exploratory study. Journal of Teaching in Travel and Tourism, 9(1-2), 21-36.
- Hammersley-Fletcher, L., & Brundrett, M. (2005) Leaders on Leadership: the impressions of primary school headteachers and subject leaders. School Leadership and Management 25(1), 59-75.
- Hendricks, J., & Payne, S. (2007). Beyond the big five: Leader goal orientation as a predictor of leadership effectiveness. Human Performance 20, 317-343.
- Mullen, C. A., & Jones, R. J. (2008). Teacher leadership capacity-building: Developing democratically accountable leaders in schools. Teacher Development: An International Journal of Teachers’ Professional Development, 12(4), 329-340.
Yazar: Hakan Okay